 |
|
| 27 sierpnia 2002
PRACA ZGODNIE Z NORMAMI UNII EUROPEJSKIEJ Polska w swoim stanowisku negocjacyjnym w obszarze "Polityka społeczna i zatrudnienie" zobowiązała się do uzupełnienia krajowego prawa pracy, tak aby polskie standardy nie różniły się od wytycznych Unii Europejskiej. Unia reguluje tylko wybrane elementy prawa pracy, większość pozostawiając krajom członkowskim, jednakże unijne prawo ma zawsze pierwszeństwo przed przepisami państw członkowskich. Polscy pracownicy i pracodawcy w sytuacjach konfliktowych będą mogli powoływać się przed naszymi sądami na uprawnienia przyznane im przez UE, nawet gdyby nie zostały one jeszcze włączone do naszego systemu prawnego. Czas pracy i wypoczynku po europejsku Państwa członkowskie Unii mają prawo samodzielnie ustalać wymiar tygodniowego czasu pracy. Ograniczeniem swobody w tej dziedzinie jest zapis dyrektywy nr 104 z 23 listopada 1993 r.: określający, że obywatel UE nie może w tygodniu pracować więcej nią 48 godzin (wliczając godziny nadliczbowe), a zmiana nocna nie ma prawa być dłuższa niż osiem godzin. Z postanowień dyrektywy wyłączone są: transport lotniczy, kolejowy, drogowy, wodny śródlądowy, rybołówstwo morskie oraz inne prace na morzu oraz praktyki lekarskie. Każdy obywatel Unii ma prawo do nieprzerwanego wypoczynku dziennego w wymiarze co najmniej 11 godzin na dobę. Kraje UE muszą także wprowadzić do swojego ustawodawstwa ustalenia dotyczące przerw w pracy, gdy zajmuje ona więcej niż sześć godzin dziennie. Pracodawcy muszą zapewnić każdemu pracownikowi co najmniej dobę nieprzerwanego wypoczynku w tygodniu. Unijne ustalenia określają płatny, coroczny urlop na co najmniej cztery tygodnie. Aby zniechęcić pracoholików do rezygnowania z wypoczynku, dyrektywa nie dopuszcza wypłaty ekwiwalentu urlopowego. Na stałe i "nietypowo". Zgodnie z dyrektywami Unii każdy pracownik musi otrzymać od pracodawcy dokument określający warunki zatrudnienia. Najważniejsze elementy umowy, o których informacje pracownik ma prawo otrzymać na piśmie najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy po zatrudnieniu, to:
Wspólnotowe prawodawstwo wprowadza pojęcie pracy nietypowej - to zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu, na czas określony oraz dorywczo. Dyrektywa nr 383 z 25 czerwca 1991 r. zapewnia pracownikom "nietypowym" te same warunki, z jakich korzystają zatrudnieni na stałe- przyznaje im np. prawo do szkoleń. W przypadku płatnych urlopów należy przyjąć zasadę proporcjonalności: osoba pracująca na podstawie umowy półrocznej ma prawo do połowy urlopu przyznanego w ciągu roku pracownikom zatrudnionym na dłuższych kontraktach. Unijne reguły nie rozstrzygają, ile razy i na jakich warunkach pracodawca może przedłużać umowę terminową z pracownikiem zanim zawrze umowę na czas nieokreślony, nie wprowadzono również pensji minimalnej. W roku 2000 weszła w życie dyrektywa o zwalczaniu wszelkich form dyskryminacji w miejscu pracy. Zobowiązuje ona pracodawcę do przyznania identycznych warunków zatrudnienia wszystkim obywatelom Unii, bez względu na to, z jakiego kraju pochodzą. Zwolnienia w grupie Zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie nr 56 z 24 czerwca 1992 r. przyczyna zwolnienia nie jest związana z osobą pracownika (tak, jak np. w przypadku indywidualnego wypowiedzenia umowy o pracę), jego nagannym zachowaniem czy niską wydajnością. Dyrektywa wprowadza także kilka wariantów (do wybrania przez każdy kraj UE), od spełnienia których zależy uznanie redukcji personelu za zwolnienie grupowe: -jeżeli w ciągu 30 dni pracę straciło:
jeżeli w ciągu 90 dni pracę straciło:
Do liczby redukowanych pracowników wliczane też będą indywidualne rozstania z firmą, pod warunkiem że w określonym czasie z pracy odejdzie co najmniej pięć osób. Pracodawca przymierzający się do zwolnienia zbiorowego musi przeprowadzić konsultacje z przedstawicielami pracowników. Zamierzone zwolnienia grupowe nie może być przeprowadzone wcześniej niż po 30 dniach od formalnego powiadomienia przez pracodawcę administracji pracy, z uwzględnieniem obowiązujących w poszczególnych krajach okresów wypowiedzenia. Równość płci Dyrektywa Rady Unii Europejskiej nr 117 z 1975 roku nakazuje równe traktowanie mężczyzn i kobiet w kwestii płacy. Natomiast dyrektywa Rady nr 7 z 19 grudnia 1978 r. wprowadza zasadę stopniowego wyrównywania szans w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, które obejmują system ubezpieczeń chorobowych, inwalidzkich, emerytalnych, wypadkowych, od chorób zawodowych i bezrobocia. Prawo wspólnotowe nie nakłada jednak obowiązku zrównania wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzna. Określa jednak zasady, według których osoba, która pracowała przynajmniej przez kilka lat w kilku krajach Unii może pod koniec życia zawodowego otrzymać świadczenia emerytalne. Władze ostatniego państwa, w którym była ona zatrudniona, są zobowiązane do wyegzekwowania od pozostałych krajów należnych świadczeń. Dyrektywa nr 34 z 6 czerwca 1996 r. zakazuje dyskryminowania ojców, którzy chcieliby skorzystać z urlopu wychowawczego. Urlop ten - bez względu na to, czy korzysta z niego ojciec czy matka - ma umożliwić opiekę nad dzieckiem przez około 3 miesiące w roku, aż do osiągnięcia przez nie wieku określonego przez państwo członkowskie (ok. 8 lat). Pracownicy starający się lub korzystający z takiego urlopu objęci są ochroną przed zwolnieniem, a po zakończeniu urlopu mają prawo powrotu na to samo stanowisko pracy, a jeśli jest to niemożliwe - na stanowisko równorzędne lub podobne. Przysługuje im też zwolnienie z pracy w nagłych sprawach rodzinnych. Obecna sytuacja na unijnym rynku pracy jest trudna, z danych Eurostatu -wynika, że z krajów strefy euro największe bezrobocie notowały Hiszpania - 14,1%, Grecja - 11,1%, i Włochy - 10,5%. Przywódcy Unii Europejskiej uznali, że wzrost zatrudnienia zależy do liberalizacji prawa pracy. We Włoszech reforma prawa pracy zmierza ku takim zmianom w przepisach aby umożliwić zawieszenie gwarancji prawnych dla zwalnianych pracowników, ma to doprowadzić do utworzenia 1,5 mln nowych miejsc pracy. Projektowanych zmian nie popierają związki zawodowe. Prawa pracownicze w wybranych krajach UE Wiek emerytalny
Wysokość zasiłków dla bezrobotnych
Długość urlopów macierzyńskich
Finansowanie ubezpieczeń społecznych
MB
|
Serwis prasowy nr 72 |
 |
|