II. Wizerunek
gminy Oborniki Śląskie. 1. Dane podstawowe gminy Oborniki
Śląskie.
Gmina Oborniki Śląskie położona jest w północnej części
województwa dolnośląskiego, w powiecie trzebnickim i zajmuje
powierzchnię 15 375 ha. Oborniki Śląskie leżą w odległości 22 km od
Wrocławia i 10 km od Trzebnicy. Obszar gminy należy do dwóch
makroregionów: Wału Trzebnickiego na północy i Niziny Śląskiej na
południu. Południowa część obszaru gminy ma charakter nizinny,
północno-wschodnią część stanowią Wzgórza Trzebnickie wyróżniające
się urozmaiconą rzeźbą terenu. Największym ciekiem gminy jest rzeka
Odra, z jej większym dopływem w tym rejonie ? Widawą.
Tabela 1.: Dane podstawowe gminy Oborniki Śląskie.
Powierzchnia (km2): |
153,8 |
Udział w powierzchni województwa (%): |
0,8 |
Miejscowości:
miasto
wsie sołeckie
przysiółków
|
żżż
1
23
5 |
Ludność ogółem:
mężczyźni
kobiety
- w wieku przedprodukcyjnym
- w wieku produkcyjnym
- w wieku poprodukcyjnym |
16 904
8423
8481
4219
10243
2442 |
Gęstość zaludnienia (osób/km): |
110 |
Bezrobotni ogółem:
- w tym kobiety |
801*
473 |
(Dane GUS z 1999r.)
*Dane na koniec maja 2000r.
2.Infrastruktura techniczna gminy.
Na obszarze gminy istnieje dobrze rozwinięta sieć
dróg gminnych, którą uzupełniają drogi powiatowe i wojewódzkie. Na
terenie gminy Oborniki Śląskie długość dróg twardych wynosi 66 km,
33 km stanowią drogi gruntowe. Przeważają drogi niższych klas. W
gminie brak jest obwodnic. W miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego zakłada się budowę drogi ekspresowej S-5 Wrocław -
Poznań. Brak jest połączeń mostowych
i promowych między południowo - zachodnią częścią gminy a terenami
położonymi
w gminie Miękinia, co stanowi czynnik utrudniający rozwój obu tych
obszarów rozdzielonych Odrą. Na terenie gminy brak jest
wystarczającej liczby miejsc postojowych
i obiektów obsługi podróżnych, co nie pozwala na właściwe
wykorzystanie walorów rekreacyjnych i turystycznych gminy.
Gmina Oborniki Śląskie posiada dogodne powiązania
kolejowe z centrum administracyjnym województwa. Przez teren gminy,
na kierunku północ - południe przebiega linia kolejowa magistralna,
o znaczeniu państwowym Poznań - Leszno - Wrocław.
W zakresie infrastruktury technicznej gmina
Oborniki Śląskie cechuje się dobrze rozwiniętą siecią wodociągów,
obejmującą przeważającą większość jednostek osadniczych. Gospodarka
ściekowa na obszarze gminy jest słabo rozwinięta. Na terenie miasta
Oborniki Śląskie istnieje dobrze funkcjonujący system kanalizacji
ogólnospławnej, pozostałe miejscowości gminy nie posiadają sieci
kanalizacyjnych. Gmina posiada dwie oczyszczalnie ścieków,
usytuowane na terenie gminy Oborniki Śląskie, o łącznej
przepustowości 3500 m3 / dobę. Przepustowość oczyszczalni
jest niewystarczająca dla terenu całej gminy. Gospodarka odpadami
jest niewystarczająco rozwinięta. Na terenie gminy funkcjonuje jedno
miejsko - gminne składowisko odpadów komunalnych, zlokalizowane w
obrębie wsi Golędzinów i obsługujące 23 wsie i 5 przysiółków.
Ponadto na obszarze gminy znajdują się liczne ?dzikie wysypiska?,
które należy likwidować. Planowana jest rozbudowa istniejącego
składowiska.
Wszystkie miejscowości gminy są zelektryfikowane.
Na terenie gminy brak jest zintegrowanej sieci gazowej. Z gazu
sieciowego korzystają odbiorcy wsi: Siemianice
i Kuraszków oraz gminy Oborniki Śląskie.
Z uwagi na brak centralnych urządzeń
zaopatrujących mieszkańców w ciepło, gmina Oborniki Śląskie posiada
system gospodarki cieplnej rozproszony. Mieszkańcy gminy korzystają
w przeważającej części z indywidualnych źródeł ciepła opalanych
węglem lub koksem.
3.Środowisko przyrodnicze i ochrona środowiska.
Gmina Oborniki Śląskie zlokalizowana jest na
malowniczym terenie, obfitym
w naturalne atrakcje, jak np.: Wzgórze Trzebnickie, dolina rzeki
Odry i Widawy, kompleksy leśne i zbiorniki wodne. Lasy zajmują 34,1
% powierzchni ogólnej gminy i są skoncentrowane w północnej i
zachodniej części gminy. Lasy te spełniają funkcję turystyczną i
rekreacyjną, a także wodochronną i chroniącą środowisko (głównie
okolice Rościsławic, Osolin, Bagno i Wilczyna).
Na terenie gminy znajduje się pięć złóż: dwa
złoża iłów znajdujących zastosowanie
w przemyśle ceramiki budowlanej i trzy złoża kruszyw naturalnych.
Spośród zagrożeń dla środowiska przyrodniczego na
obszarze gminy Oborniki Śląskie na uwagę zasługują:
- brak kompleksowej gospodarki wodno - ściekowej;
- lokalne kotłownie węglowe i opalanie węglem w większości
gospodarstw domowych;
- dzikie wysypiska na terenie nieczynnych wyrobisk;
- hałas i zanieczyszczenia komunikacyjne wzdłuż głównych tras
komunikacyjnych.
Na obszarze gminy szczególnie podatne na
zanieczyszczenia i degradację są: środowisko warstw wodonośnych, nie
posiadające izolacji od powierzchni; środowisko dna Odry ze względu
na wysoki poziom wód podziemnych i występowanie zalewów podczas
ekstremalnych wezbrań oraz obszar Wzgórz Trzebnickich, podatny na
denudację naturogeniczną i uprawową. Brak jest znaczących emitorów
zanieczyszczeń atmosfery.
4.Przedsiębiorstwa i przemysł.
W gminie dominują zakłady handlowo - usługowe, w
większości sprywatyzowane. Nie posiadają placówek handlowych jedynie
wsie: Borkowice, Morzęcin Mały, Raków, Niziny, Brzeźno. Zakłady
typowo produkcyjne stanowią około 21% wszystkich zakładów
i zatrudniają około 1,3% zatrudnionych w województwie.
Tabela 2: Liczba zarejestrowanych podmiotów
gospodarczych
Podmioty zarejestrowane
ogółem: |
1546 |
w tym sektor publiczny:
sektor prywatny:
w tym osoby fizyczne: |
27
1519
1324 |
(Dane Urzędu Statystycznego we Wrocławiu z 1999 r.)
Gmina posiada ogółem 176 ha terenów pod inwestycje wyznaczone w
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego .
Większe zakłady przemysłowe zlokalizowane są w
mieście Oborniki Śląskie, a poza miastem głównie w Pęgowie,
Golędzinowie i Siemianicach. Do ważniejszych przedsiębiorstw na
terenie gminy Oborniki Śląskie należy zaliczyć:
- Haste International Ltd. - fabryka mebli;
- Zakład Wyrobów Cukierniczych "Miś";
- GS - Piekarnia Oborniki - Ciechlowice
- STYROBUD
- DREWBUD
- KALMEX
- WIKA
- PACON
- ELASBUD
- OSKAR
- OLIMP
- METALBUD
- BROW - BUD
- RAWO - HOLDING
- LIMBA.
- Zakłady Stolarkie - Uraz, Oborniki Śl.
Na terenie gminy zlokalizowane są także
niewielkie zakłady produkujące na rzecz rolnictwa oraz tartaki.
5.Rolnictwo i leśnictwo.
Warunki klimatyczne na terenie gminy są bardzo
korzystne. Obszar gminy położony w obrębie dzielnicy wrocławskiej
charakteryzuje się wysoką średnią roczną temperatur 8,5?C i długim
okresem wegetacyjnym, wynoszącym 225 dni. Mniej korzystne warunki
klimatyczne panują w obrębie Wzgórz Trzebnickich.
Około 52,8% ogólnej powierzchni gminy zajmują
użytki rolne, z czego 81,6% stanowią grunty orne. Wyróżnia się dwa
główne typy gleb: mady rzeczne i gleby mułowe
w dolinie Odry i jej dopływów oraz gleby bielicowe, płowe i brunatne
właściwe na północ
i północny ? wschód od Odry.
Tabela 3 : Użytkowanie gruntów w gospodarce
całkowitej wg granic administracyjnych
|
ha |
% |
Powierzchnia
ogółem: |
15 375
|
100 |
Użytki rolne
razem: grunty orne
sady
łąki
pastwiska |
8 114
6 622
212
995
285 |
52,8
43,1
1,4
6,4
1,9 |
Lasy i
grunty leśne |
5 291 |
34,4 |
Pozostałe
grunty |
1 970 |
12,8 |
Dane według granic administracyjnych (GUS czerwiec 1999).
Gospodarstwa rolne na obszarze gminy
charakteryzują się znacznym rozdrobnieniem. Spośród 1041 gospodarstw
rolnych w obrębie gminy około 75% stanowią gospodarstwa
o powierzchni poniżej 5 ha, natomiast mniej niż 0,6% stanowią
gospodarstwa o powierzchni powyżej 50 ha.
Lasy stanowią ponad trzecią część powierzchni
gminy ? 5 287 ha, w tym przeważającą większość stanowią lasy
państwowe - 5 169 ha. Powierzchnia lasów prywatnych wynosi 118 ha, a
powierzchnia lasów komunalnych 17 ha. Są to lasy mieszane, iglaste i
liściaste.
Na terenie gminy aktualna jest polityka
zalesiania: prowadzone są akcje nasadzania drzew
i krzewów, zalesiania gruntów odłogujących o małej przydatności
rolniczej. Działalnością rolniczą zajmuje się około 29% ogółu
zatrudnionych.
6.Ludność, rynek pracy i szkolnictwo.
Gminę Oborniki Śląskie zamieszkują 16 904 osoby.
Wśród mieszkańców nieznacznie przeważają kobiety, stanowiąc 50,2%
populacji gminy. Około 56% ogólu mieszkańców stanowią osoby pomiędzy
20 a 59 rokiem życia. Obciążenie ekonomiczne jest więc korzystne.
Na obszarze gminy Oborniki Śląskie można
zaobserwować niewielki, ale systematyczny wzrost liczby ludności.
Choć przyrost naturalny na obszarze gminy od kilku lat jest ujemny,
saldo migracji stałej jest dodatnie i to należy uznać za zjawisko
korzystne.
Zaobserwowano również spadek liczby ludności we
wsiach typowo rolniczych. W związku z postępującym w ciągu ostatnich
lat rozwojem gospodarstw o większym areale, przewiduje się
utrzymanie tej tendencji.
Wskaźnik bezrobocia w gminie Oborniki Śląskie od
kilku lat rośnie i wg danych
z marca 2000 r. 16% ogółu bezrobotnych w powiecie trzebnickim
stanowili mieszkańcy gminy i gminy Oborniki Śląskie.
Z uwagi na to, że planowane są zwolnienia grupowe
zarówno w wielkich zakładach wrocławskich, jak i w firmach i
instytucjach z terenu powiatu trzebnickiego, przewiduje się dalszy
wzrost bezrobocia. Gmina nie posiada wystarczających funduszy na
skuteczną walkę
z bezrobociem.
6.Szkolnictwo i wychowanie - liczba uczniów w poszczególnych
placówkach oświatowych
Tabela 4: Liczba uczniów w poszczególnych
szkołach
Szkoły |
Uczniowie |
Szkoły podstawowe |
2 018 |
Średnie:
- ogólnokształcące
- techniczne i zawodowe
|
425
295
130 |
(Dane Urzędu Statystycznego we Wrocławiu z 1999 r.)
Obecnie istniejąca na terenie gminy sieć szkolna jest optymalna
z punktu widzenia logistyki dowozów i finansowania działalności
oświatowej przez gminę.
Na terenie gminy istnieje 5 szkół podstawowych, 2
gimnazja i 3 szkoły średnie oraz 4 placówki przedszkolne. W Bagnie
jest Wyższe Seminarium Duchowne. W ciągu najbliższych 10 lat
przewiduje się, że liczba uczniów w poszczególnych szkołach będzie
wynosić odpowiednio 1500, 700 i 300 uczniów. Obecnie na jedną szkołę
przypada od 150 do 460 uczniów. W zakresie transportu, na terenie
gminy prowadzą działalność dwie prywatne firmy przewozowe.
Najdłuższy dojazd do gimnazjum mają uczniowie z miejscowości
Brzeźno, Bagno i Osolin. Ogólny stan wyposażenia budynków szkolnych
określić można jako średni.
7.Ochrona zdrowia, opieka społeczna i
bezpieczeństwo.
Na terenie gminy Oborniki Śląskie znajduje się
jeden niepubliczny zakład opieki zdrowotnej w Obornikach Śląskich
oraz Zespół Szpitalny Chorób Płuc Opieki Długoterminowej,
dysponujący sześcioma oddziałami. W obrębie gminy prowadzi swoją
działalność sześciu lekarzy rodzinnych. Nagła pomoc ambulatoryjna
udzielana jest całodobowo w ramach tzw. ostrego dyżuru na trzech
oddziałach szpitalnych oraz przez lekarzy rodzinnych w godzinach
7.30 ? 18.00.
Na obszarze gminy funkcjonują dwa Domy Pomocy
Społecznej (DPS)
w miejscowości Rościsławice i Oborniki Śląskie. Brak jest specjalnej
opieki nad kobietami
w ciąży i ośrodków dla niepełnosprawnych, których funkcje spełniają
częściowo Ośrodki Pomocy Społecznej.
W gminie istnieje jeden komisariat policji, w
którym pracuje 24 policjantów.
Na terenie gminy nie funkcjonuje straż miejska. W zakresie
zabezpieczenia przeciwpożarowego, w miejscowościach Uraz,
Rościsławice, Pęgów, Bagno i Oborniki Śląskie znajdują się jednostki
ochotniczej straży pożarnej.
Głównymi problemami związanymi ze stanem
bezpieczeństwa publicznego są zbyt wąskie drogi krajowe i powiatowe
oraz zła organizacja ruchu. Zjawiskiem niepokojącym jest również
rozwój subkultur młodzieżowych.
8.Organizacje turystyczne i kulturalne.
Teren gminy odznacza się wysokimi walorami
krajobrazowymi. To predysponuje gminę do rozwijania oferty
turystycznej. W znacznej części gmina stanowi strefę uzdrowiskową.
Przez gminę przebiegają liczne szlaki turystyczne piesze i rowerowe,
również konne. Na terenie gminy istnieje hotel, camping, zespoły
domków turystycznych. Istnieje pięć ośrodków wypoczynku
świątecznego. Wprawdzie baza noclegowa pod względem ilości miejsc
należy do najbardziej rozwiniętych w Polsce ( około 1000 miejsc, w
tym 200 całorocznych), jednak jakość tej oferty jest bardzo niska i
nie odpowiada dzisiejszym standardom.
W mieście Oborniki Śląskie znajduje się kompleks
sportowo ? rekreacyjny OSiR, obejmujący stadion, hale sportowe i
widowiskowe, korty, boiska, siłownia, sauna oraz basen. W gminie
odbywają się cykliczne imprezy sportowe o znaczeniu zarówno gminnym,
wojewódzkim, jaki i krajowym. Do ważniejszych należy zaliczyć:
Mistrzostwa o Puchar Polski w Badmintonie, Mistrzostwa o Puchar
Polski w Kolarstwie oraz rozgrywki ligowe
w piłce ręcznej i nożnej.
Ważną rolę w życiu Gminy spełniają instytucje
kulturalne oferujące szeroki
i urozmaicony program z udziałem artystów polskich i zagranicznych.
Wyróżnia się Obornicki Ośrodek Kultury wraz z Biblioteka Im J.
Iwaszkiewicza działający pod patronatem Rady Miejskiej w Obornikach
Śląskich. W zakres działalności Ośrodka wchodzą:
- spektakle teatralne i koncerty muzyczne
- działalność edukacyjna dla dzieci i młodzieży;
- prowadzenie kół i sekcji zainteresowań /plastycznych,
fotograficznych oraz zespołów artystycznych , tanecznych,
muzycznych, teatralnych i innych
- prowadzenie Galerii Plastycznej i Malej Galerii Fotografii
"Kontrast"
- organizacja Imprez w środowiskach wiejskich
- organizacja imprez cyklicznych np. Artystyczny Świat Malucha
-Prezentacje,
- Konkurs Poetycki "Oborniki Śląskie -moja mała Ojczyma',
- Spotkania z Muzyką i Poezją
i wiele innych stanowiących o prężnym działaniu
Ośrodka Kultury na terenie województwa
Biblioteka im. Jarosława Iwaszkiewicza poza
udostępnianiem bogatego księgozbioru /51.512 tyś. woluminów/
prowadzi 2 Filie Biblioteki 5 punktów bibliotecznych. oraz
organizuje:
- lekcje biblioteczne dla dzieci
- spotkania autorskie z pisarzami
- dyskusje o książce
- spotkania w bajkotece dla dzieci .
SALONIK CZTERECH MUZ działający pod patronatem
Spółdzielni Mieszkaniowej
w Trzebnicy oraz władz samorządowych Obornik Śląskich organizuje od
1987roku liczne imprezy popularyzujące cztery dziedziny sztuki:
muzykę, plastykę, film i teatr. Na cyklicznych koncertach muzyki
klasycznej pod nazwą ?Wieczory Lisztowskie", koncertach kameralnych,
recitalach, edukacyjnych porankach muzyczno-literackich dla dzieci,
wieczorach teatralnych i filmowych, spotkaniach autorskich i
wernisażach występują wybitne osobowości artystyczne stwarzając
wyjątkowy klimat do odbioru sztuki. KINO ?AVA" oraz wypożyczalnia
kaset video umożliwia oglądanie atrakcyjnych i aktualnych filmów,
ciekawych tematycznie i wartościowych pod względem artystycznym.
9.Dochody i wydatki budżetu gminy.
Tabela 5: Dochody budżetu gminy Oborniki
Śląskie
Wyszczególnienie |
|
Dochody budżetu ogółem [w tys.zł] |
17820,5 |
Dochody na jednego mieszkańca [zł] |
1056,97 |
(Dane Urzędu Statystycznego we Wrocławiu z roku 1999
r.)
Dochody własne gminy stanowią około 34% dochodów
gminy ogółem i jest zbliżone do przeciętnej na Dolnym Śląsku.
Subwencje ogólne, łącznie z subwencją oświatową, oraz dotacje z
budżetu państwa stanowią 42.5%.
Tabela 6: Wydatki budżetu gminy Oborniki
Śląskie
Wyszczególnienie |
|
Wydatki budżetowe ogółem [tys.zł] |
18262,7 |
Wydatki na 1 mieszkańca [zł] |
1083,20 |
Z zestawienia tabelarycznego wynika, że wydatki
bieżące (55.3%) są prawie o połowę wyższe od wydatków inwestycyjnych
(27.4%). Jednak na tle województwa dolnośląskiego wydatki
inwestycyjne w gminie są procentowo stosunkowo wysokie, co świadczy
o trosce władz gminy o rozwój Obornik Śląskich.
W przypadku realizacji celów strategicznych
związanych z wysokonakładowymi inwestycjami, stosunek wydatków
bieżących do inwestycyjnych powinien przynajmniej zostać
zrównoważony. Wydatki budżetowe gminy Oborniki Śląskie prezentuje
poniższy wykres.
|